عبور از چله كمان در شب چله!
یكی از اعتقادات مردم قدیم تهران كه در شب یلدا نمود بیشتری پیدا می كرد اعتقاد به «بخت گشایی» بوده.
آنگونه كه می گویند كاروبار شغل «پنبه زنی» و افراد پنبه زن در چند روز مانده به این شب كاملا رونق پیدا می كرده. حكایت جالبی كه در این باره نقل شده این است كه خانواده های دارای دختر دم بخت علاوه بر سپردن تشك و متكاهای خود به پنبه زن، هدف خاصی را دنبال می كرده اند. آن هدف هم چیزی به جز اعتقاد به رسم بخت گشایی نبوده.
حتما می پرسید چگونه؟
نقل است كه والدین دختران دم بخت هنگامی كه پنبه زن به هر دلیلی دست از كار می كشیده و آنها كمان پنبه زنی را تنها می یافته اند فورا دختر موردنظر را از میان كمان عبور می داده اند و معتقد بوده اند كه بخت دختر همانند زه كمان به زودی گشوده خواهد شد. چون طبعاً زه كمان به محض عبور دختر از آن پاره می شده است.
طبیعی است كه پاره شدن چله كمان آن هم در شبی چون شب «چله» كه كاروبار سكه است برای پنبه زن ها به عنوان یك مصیبت قلمداد می شده و آنان معمولا سعی می كرده اند كه چهارچشمی مواظب كمان خود در خانواده های دارای دختر دم بخت باشند یا پیشنهاد كار از سوی آنان را نپذیرند.
به هر حال آداب و رسوم قدیمی های تهران با تمام سادگی ها و صمیمیتش زیباست و به گفته یكی از دوستان حالا كه دیگر نسل شغلی مانند پنبه زنی منقرض شده دختران دم بخت باید چه كار كنند؟
حتما باید خود را به دندانه های ماشین های غول پیكر پنبه پاك كنی كنونی بسپارند. پس بی خیال!
به قول شاملو «بودن به از نبود شدن/ خاصه در بهار/....» یا خاصه در شب یلدا.
منبع:همشهری
در کنار هم ، از ظلمت یلدا تا سپیده نور
یلدا، طولانی ترین شب روزگار ما
یلدا در آذربایجان، شیراز و همدان
